Żywiecki strój mieszczański

Proces formowania się żywieckiego stroju mieszczańskiego zakończył się w początkach XX wieku i jest wyjątkowym konglomeratem przeszłości tego miasta nad Sołą. Obyczaje miejskie Żywca wywodzą się z lat prosperity miasta w XV i XVI w. Wtedy to jako lokalne miasto handlowe Żywiec miał prawo urządzania jarmarków i pobierania myta przy przekraczaniu rzeki Soły. Także handlarze ciągnący tędy na Węgry lub do Krakowa musieli wystawiać w mieście swoje towary. Z okresu tego datują się stroje miejskie różniące się całkowicie od stroju górali żywieckich. Należy pamiętać, że stroje miejskie są reliktem ustroju stanowego miejskiego i jako takie nie maja odpowiednika w ogólno ludowych strojach opisywanych przez Kolberga czy innych etnografów. Nie jest to strój góralski i nie jest on także strojem regionalnym. Jest to strój związany z jednym tylko miejscem: z Żywcem i jest to strój wyłącznie miejski to znaczy używany przez mieszczan tego miasta. Przywiązanie do niego zaś wskazuje na wielką siłę i żywotność lokalnych tradycji.

Strój męski jest ascetycznie skromny i prosty, i obejmuje czarny lub brązowy płaszcz wełniany, rogatywkę z błękitnym lub czerwonym otokiem, koszulę, czarne spodnie, buty skórzane w kolorze czarnym do połowy łydki. Częścią stroju jest pas, którym przepasywano mężczyznę, zwykle jedwabny i bardzo długi i drogi, choć pozbawiony dodatkowych ozdób. Używano pasów w kolorach żółtym, zielonym, czerwonym lub niebieskim. Pomimo skromnego wyglądu pas o którym mowa był najdroższym elementem stroju męskiego, jego wartość przewyższała cały koszt stroju kobiecego.

Strój żeński jest niezwykle reprezentacyjny i bogaty. Kobieta ubierała na siebie wielką rozmaitość spódnic, ostatnią zwykle jedwabną lub brokatową w kolorze zielonym, czerwonym lub niebieskim oraz białą bluzkę. Na taki „podkład” nakładano koronkową spódnicę, koronkową kryzę i kamizelkę. Na głowie noszono czepek wyszywany perłami, cekinami i innymi ozdobami, obrębiony koronką kolorze takim jak spódnica. Do dzisiaj zachowały się takie stroje i można je oglądać zwykle przy okazji uroczystości miejskich lub kościelnych. (Źródło Wikipedia)

Stroje mieszczan żywieckich można oglądać na ekspozycji stałej w Muzeum Zamkowym w Żywcu.

Ciekawy, szczegółowy opis żywieckich stroi mieszczańskich znajdziecie TUTAJ