Nitowe okulary na dawnych obrazach

Nie jest do końca pewne kto był wynalazcą okularów. Już bowiem antyczne przekazy wspominają o powiększającym, oszlifowanym szmaragdzie za pomocą którego cesarz Neron oglądał walki gladiatorów. Parę stuleci później oszlifowane kryształy do poprawy widzenia zaczęli używać Chińczycy i Arabowie. W naszym kręgu kulturowym okulary korekcyjne pojawiły się już w XIV wieku. Wedle podania za ich twórcę uważa się filozofa i wynalazcę Rogera Bacona. Były one mocno niedokładne i dopiero zastosowanie XVI wiecznych odkryć Keplera w dziedzinie optyki spowodowało, że stały się one pożądanym przez możnych tych czasów symbolem luksusu. Cena okularów nitowych odpowiadała wartości dwóch wsi!

Wykonane były one z dwóch oddzielnie oprawionych kawałków szkła w których połączenie w oprawki wykonane było za pomocą nitów. Pierwszym z reprodukowanych tu obrazów przedstawiających okulary nitowe jest praca wybitnego szesnastowiecznego malarza holenderskiego Marinusa van Roymerswaele zatytuowana ,,Dwaj kupcy liczący pieniądze". Nie jest to jednak najstarsze wyobrażenie okularów w sztuce.

W klasztorze Treviso położonym nieopodal Wenecji znajduje się fresk, którego powstanie datuje się na rok 1352. Jego autorem jest mistrz  Tomasz z Modeny. Na fresku tym możemy dojrzeć dwie osoby korzystające z okularów dwóch różnych typów. Pierwszą z nich jest kardynał Hugo z Prowansji, który ma na nosie okulary nitowe bardzo podobne do tych które znacznie później na swym dziele umieścił Marinus.

Drugą z postaci jest kardynał Mikołaj z Rouen, który w prawej dłoni trzyma okulary z jednym szkłem przypominające nieco wcześniejsze Arabskie konstrukcje. Fresk Tomasza z Modeny jest jak do teraz najstarszym znanym wyobrażeniem okularów w sztuce.

TP