Świat w starym stylu

Świat w starym stylu

poniedziałek, 15 lutego 2016

Pierwsza polska gazeta - Merkuriusz Polski Ordynaryjny

Gazeta to jeden z podstawowych środków przekazu. Dziś zaczyna pomału przegrywać z Internetem, jednak w poprzednich wiekach stanowiła najszybsze i najrzetelniejsze źródło informacji. Historia gazet w Polsce zaczyna się na początku XVII wieku. Pierwowzór gazet stanowiły przysyłane z zagranicy tzw. awiza. Z czasem zaczęły zastępować je prawdziwe gazety. Popularne były gazety niemieckie, a przed wszystkim francuskie (Gazette de France). Niderlandzka Gazette de Leyde była najpowszechniej czytana w Gdańsku, największym mieście Rzeczpospolitej.

Pierwszą polską gazetą był Merkurkiusz Polski Ordynaryjny. Gazeta ukazała się po raz pierwszy 3 stycznia 1661 roku w Krakowie. Czasopismo wychodziło jeden, dwa razy w tygodniu. Miało ono nakład od 100 do 300 egzemplarzy, format 20x17 cm i liczyło 8-12 stron. Merkariusz był jednak bardzo krótko wydawany, bo tylko w okresie od stycznia do lipca 1661 roku. Ukazało się w sumie 41 numerów. Numery 1-27 wydrukowane były w Krakowie w Kamienicy Szoberowskiej na Wenecji, a 28-42 w Warszawie przez Jana Aleksandra Gorczyna. Równolegle dla czytelników za granicą drukowano włoską wersję Merkuriusza pod tytułem Continuatione del Mercurio Polacco. Wydawano ją co 2 tygodnie. Jej żywot był jednak jeszcze krótszy, bo ukazało się tylko około 7 numerów.
Na czele periodyka stał królewski sekretarz Hieronim Pinocci. W gazecie pojawiały się informacje z kraju i ze świata. Według historyków gazeta miała odgrywać oprócz roli informacyjnej zadania propagandowe. Miała nakłonić polską szlachtę do poparcia królewskich planów wprowadzenia elekcji vivente rege. Trudno jednak ocenić do jak szerokiej rzeszy czytelników docierał Merkuriusz. Samo czytelnictwo gazet obejmowało bowiem bardzo wąską grupę ludzi. Powszechny był analfabetyzm, częsty nawet w wyższych warstwach społeczeństwa.
Czasopismo ukazało się po raz ostatni 22 lipca 1661 roku. Cztery dni po sejmie, na którym załamał się program polityczny lansowany przez dwór.Regularnie polskie gazety zaczęły się ukazywać dopiero w XVIII wieku (Gazeta Warszawska, Monitor, Pamiętnik Historyczno-Polityczny).
PM

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz