Obszar dzisiejszego Województwo
Świętokrzyskiego w dawnych czasach był położony ,,troszkę" na uboczu.
Stąd też na tych terenach wykształciła się specyficzna kuchnia niezbyt
korzystająca z tradycji kulinarnej ościennych regionów. Natomiast sporo w
niej naleciałości kuchni dużej diaspory żydowskiej która mieszkała na
tych terenach przez kilka stuleci aż do wybuchu II Wojny Światowej.
Kugiel traktowany obecnie jako kulinarna wizytówka Czermna i okolic, był
na tym terenie znany i przyrządzany od dawna. Pierwotnie był on potrawą żydowską, formowaną w kształcie kuli. Wykonywany z dodatkiem wielu jaj
oraz gęsiego i baraniego mięsa stanowił drogie i wytworne danie. Dla
Żydów kugiel był potrawą koszerną. Wśród znacznie mniej zamożnych niż
Żydzi, Polaków, kugiel upowszechnił się w wersji uboższej, jako
ziemniaczana babka wylana do glinianego bądź żeliwnego gęsiorka lub
brytfanny, często bez mięsnego dodatku.
W miarę możliwości, a najczęściej na
największe święta, dodawano do niego różne gatunki mięsa dostępne w
gospodarstwie. Z przygotowaniem świątecznego kugla wiązały się przez
długie lata ciekawe zwyczaje. W wielu gospodarstwach w wigilię wielkich
świąt gospodynie tradycyjnie przygotowywały kugiel po czym zanosiły go
do.. miejscowej piekarni. Tam wszystkie kugle pieczono w piecu chlebowym
razem aż do rana. A następnego świątecznego poranka, po wyjściu z
pierwszego nabożeństwa ( z rezurekcji, jeśli była to Wielkanoc lub z
rorat, gdy było to Boże Narodzenie ) wszyscy kierowali się do piekarni
po swój kugiel. Jeszcze ciepłą babkę zabierano do domów i zjadano jako
świąteczne śniadanie. Jako ciekawostkę można podać, że mieszkańcy
Przedborza i Czermna do dziś kultywują tę tradycję korzystając z
uprzejmości miejscowej piekarni. Kugiel ostatnimi laty przeżywa swój
renesans jako bardzo popularna nie tylko na terenie Świętokrzyskiego
potrawa regionalna ( na innych terenach nazywana ,,babką ziemniaczaną"
bądź ,,plackiem ziemniaczanym" ). Podaje się ją jako atrakcję podczas
dożynek, wesel i lokalnych imprez oraz spotkań towarzyskich.
Kugiel z Czermna
Składniki:
- ziemniaki 3 kg
- żeberka wieprzowe 100 dag
- cebula 100 dag
- jajka 4 sztuki
- mąka pszenna 3 kopiate łyżki
- smalec 10 dag
- bułka tarta 7 dag
- sól i pieprz
Przygotowanie:
Ziemniaki należy obrać i zetrzeć na tarce. Cebulę kroimy w kostkę i
smażymy na smalcu. Dodajemy ją do startych ziemniaków wraz z jajkami,
mąką i przyprawami. Żeberka wieprzowe pokroić na niewielkie kawałki.
Opcjonalnie można zamiast żeberek użyć mięsa z kaczki badź gęsiny.
Pozostałą częścią smalcu smarujemy brytfannę i posypujemy bułką tartą.
Wlewamy nań naprzemiennie warstwami masę ziemniaczaną i przetykamy
żeberkami. Powierzchnię kugla wyrównujemy łopatką i polewamy resztką
stopionego smalcu. Pieczemy w piecu bądź piekarniku rozgrzanym do ok.
170 stopni przez około 3 godziny. Nasz kugiel jest upieczony gdy wbity
pod niego patyczek wychodzi suchy.
Kugiel z Czermna został w roku 2007 wpisany na Listę Produktów tradycyjnych. TP
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz